W Japonii w dorosłość wchodzi się kolektywnie. W drugi poniedziałek stycznia świętują wszystkie osoby, które w danym roku ukończą 20. rok życia, a wraz z nimi cała Japonia. W tym roku po raz drugi w cieniu pandemii koronawirusa i rosnącej liczby infekcji.

Seijin-shiki to święto osiągnięcia pełnoletności, przypadające zawsze w drugi poniedziałek stycznia. Świętują wszyscy 20-latkowie, a wraz z nimi cała Japonia – ich dzień to święto państwowe, wolne od pracy. Seijin-shiki wywodzi się z dwóch tradycyjnych ceremonii, oczywiście również związanych z dojrzewaniem i będących swoistymi rytuałami przejścia, których w życiu Japończyków jest całkiem sporo. Pierwszą ze wspomnianych ceremonii było genpuku, czyli uroczystość dotycząca wyłącznie chłopców. To właśnie wtedy młodzi po raz pierwszy wkładali dorosły ceremonialny strój. Druga uroczystość, czyli mogi, obejmowała wyłącznie dziewczęta i dotyczyła pierwszego czernienia zębów. Obie tradycje mają korzenie w sintoizmie i były praktykowane już w VIII wieku. Po ich dopełnieniu mężczyźni uzyskiwali pełnię praw w społeczności i mogli założyć rodzinę, kobiety natomiast mogły wyjść za mąż.

W Japonii pełnoletność osiąga się w wieku 20. lat, choć w tym roku ma się to zmienić – władze planują obniżenie wieku dorosłości do 18. Niemniej, dziś świętują jeszcze dwudziestolatkowie – niekoniecznie ci mający urodziny właśnie 10. stycznia – chodzi o wszystkich, którzy w 2022 roku ukończą 20. rok życia. A jak świętują? Na dwa sposoby: mniej i bardziej oficjalny. Przede wszystkim, ten dzień należy spędzić w gronie najbliższych, dlatego na Seijin-shiki dwudziestolatkowie wracają do rodzinnych miejscowości. Tam uczestniczą w ceremoniach religijnych, które mają zapewnić im pomyślną przyszłość, oraz uroczystościach organizowanych przez samorządy. Jaki kształt przybiorą te drugie zależy wyłącznie od pomysłowości i zasobności portfela lokalnych władz – najczęściej są to jarmarki połączone z wesołym miasteczkiem oraz koncerty. Ich głównym celem ma być zabawa, nie obywa się jednak także bez pouczeń odnośnie uczestniczenia w społecznym życiu kraju. Ceremonie mają bowiem symbolicznie „przeprawić” dwudziestolatków w dorosłość, która obejmuje swobodę oddawania się takim dojrzałym rozrywkom, jak picie alkoholu, palenie i hazard. A dlaczego tak ważne są pouczenia starszych, najczęściej urzędników miejskich? Cóż, ukończenie 20 lat wiąże się również z nowymi obowiązkami, takimi jak opłacanie japońskiego systemu opieki społecznej, co młodym należy odpowiednio wytłumaczyć. Dzień ten wolny jest przynajmniej od polityki, 20. urodziny nie oznaczają już bowiem pełnego uczestniczenia w życiu politycznym kraju – w 2015 roku sejm obniżył bowiem wiek wyborczy do 18 lat. Jak to wygląda w praktyce? Uczestnicy Seijin-shiki i ich rodziny zbierają się około 11:30 na zdjęcia i przemówienie. Burmistrz miasta lub inne ważne osobistości witają nowych dorosłych i przypominają im o ich obowiązkach. Potem następuje koncert lub inna forma zabawy, a jeśli samorząd nic takiego nie przewidział – dwudziestolatkowie udają się do domów lub restauracji, by świętować w rodzinnym gronie. Wiele lokali oferuje całościowe przygotowanie uroczystości Seijin-shiki – od menu począwszy, przez pomoc w wypożyczeniu strojów, na profesjonalnej sesji zdjęciowej kończąc. A co po oficjalnych imprezach? Młodzi, najczęściej już wyłącznie we własnym gronie, udają się do klubów lub restauracji, gdzie po raz pierwszy legalnie mogą napić się alkoholu.

Współcześnie, w dniu osiągnięcia pełnoletności dwudziestolatki nie czernią już zębów, co niegdyś uważane było za absolutny kanon piękna. Nie oznacza to jednak, że nie poświęcają wyglądowi uwagi – wręcz przeciwnie, w drugi poniedziałek stycznia salony piękności co roku pękają w szwach. W tych najlepszych miejsce należy zarezerwować nawet kilka miesięcy wcześniej…Młode kobiety wkładają tego dnia najczęściej tradycyjne kimono, na które w chłodniejsze dni narzucają szale bądź niewielkie pelerynki z białego futra. Często strój ten dziedziczy się z pokolenia na pokolenia, w przypadku mniej zamożnych rodzin możliwe jest jego wypożyczenie – podobnie jak w przypadku Schichi go san, o którym pisałam TUTAJ. Dla mężczyzn Seijin-shiki nie jest już dniem pierwszego założenia ceremonialnego, tradycyjnego stroju – ma to miejsce tylko w najbardziej przywiązanych do tradycji rodzinach. Większość dwudziestolatków woli elegancki garnitur w stylu zachodnim.

Tak wygląda Seijin-shiki normalnie, wiadomo jednak, że od dwóch lat rzeczywistość normalnej nie przypomina. W zeszłym roku większość miast, gmin i dzielnic odwołała uroczystości dla dwudziestolatków – w tym roku wiele samorządów poszło w ich ślady. Powód to, oczywiście, ponownie rosnąca liczba zakażeń Covid-19. W piątek, a więc na trzy dni przed świętem dojrzałości, ogólnokrajowa liczba infekcji osiągnęła najwyższy od czterech miesięcy poziom ponad 6200 przypadków. Samorządy szukają rozwiązań: wiele z nich organizuje nadchodzące wydarzenia wirtualnie lub dzieli dwudziestolatków na grupy, inne postanowiły Seijin-shiki odwołać.

Dla przykładu: cała Okinawa oraz części prefektur Hiroszima i Yamaguchi, gdzie rozprzestrzenia się wariant omikron, od niedzieli zostały objęte quasi stanem wyjątkowym, który ma potrwać do końca stycznia. W rezultacie wiele gmin pospiesznie podjęło decyzję o odwołaniu lub przełożeniu corocznych uroczystości święta dorosłości. Jedynym wyjątkiem jest wyspa Ishigaki na Okinawie, gdzie we wtorek odbyła się ceremonia dla około 430 dwudziestolatków. Aby wziąć w niej udział, każdy świeżo upieczony dorosły musiał pokazać negatywny wynik testu PCR. W Tokio większość okręgów w tym roku planuje zorganizować wydarzenia z okazji święta dorosłości, chociaż nie wszystkie odbędą się w tym samym czasie. Na odwołanie uroczystości zdecydował się jednak okręg Shinjuku, w którym zazwyczaj odbywały się najhuczniejsze obchody. Lokalni włodarze udostępnią jedynie miejsce w hotelu, w którym dwudziestolatkowie będą mogli robić sobie zdjęcia z przyjaciółmi.

Jokohama, gdzie zarejestrowanych jest najwięcej w kraju, bo aż 36 tys. dwudziestolatków organizuje dziś cztery ceremonie na dużej arenie. Miasto będzie również transmitować wydarzenie na swojej stronie internetowej. W ramach działań mających na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa, wśród nieszczepionych uczestników zostaną bezpłatnie rozdane zestawy do testów antygenowych. W zeszłym roku Jokohama była jednym z nielicznych miast, które zdecydowały się zorganizować obchody Seijin-shiki. Ze względu na ograniczenia dotyczące dużych wydarzeń, ceremonia odbyła się w dwóch miejscach — Yokohama Arena i Pacifico Yokohama — i została podzielona na osiem rozłożonych ceremonii, po cztery w każdej lokalizacji. Uczestniczyło w nich kilka tysięcy osób – wszyscy byli zobowiązani do noszenia masek i pomiaru temperatury przed wejściem. Organizatorzy zachęcali ich również, aby przed i po ceremonii oprzeć się pokusie spotkania się z przyjaciółmi, wypicia drinka lub organizowania imprez — zgodnie z tradycją tego dnia.

Seijin-shiki to dla dwudziestolatków zabawa, ale też przypomnienie o nowych obowiązkach jako dorosłych członków społeczeństwa. Rok temu Shinya Koiguchi, kierownik miejskiego biura edukacji w Jokohamie, przemawiając do dwudziestolatków stwierdził: od zajęć online, przez niemożność zobaczenia się z przyjaciółmi i kolegami z klasy do poczucia niepewności związanego z ukończeniem studiów i przyszłością, rok 2020 spowodował burzliwe przejście w dorosłość. Ale uczenie się doceniania ludzi wokół ciebie, ich zdrowia i dobrego samopoczucia, a także własnego, jest teraz waszą odpowiedzialnością jako nowych dorosłych. Cóż, od dwóch lat koronawirus dobitnie przypomina dwudziestolatkom, że dorosłe życie to raczej obowiązki i odpowiedzialność niż beztroska zabawa.

Blanka Katarzyna Dżugaj