Ganeśa – mityczne dzieje, cz. 2

Ganeśa jest jednym z ulubionych hinduskich bóstw. Słoniogłowy bóg uwielbiany jest i czczony w całych Indiach, niezależnie od tradycji, do której należy wyznawca. Historii wyjaśniających jego pochodzenie, wygląd i funkcję jest wiele – my chcemy zaprezentować jedną z ich wersji. Poniższa historia oparta jest przede wszystkim na tekście Śiwa Purany oraz opowieści z Classical Hindu…

Słoniogłowe bóstwo i gliniane wizerunki. Ganeś Ćaturthi w Indiach

Wśród hinduskich świąt przypadających na letnie miesiące kalendarza zachodniego jest i takie związane z bóstwem szczególnie lubianym przez wyznawców hinduizmu. Mowa o święcie poświęconym Ganeśi, słoniogłowemu bóstwu, którego wizerunek (w nieporównywalnie większym stopniu niż imię) zna wielu z nas – Ganeś ćaturthi. Kim jest boska postać, której wizerunki w Indiach są wszechobecne, a co więcej,…

Mityczny towarzysz i uliczny nieszczęśnik. Pies w hinduskiej mitologii i indyjskiej współczesności

Międzynarodowy Dzień Psa świętowany jest 26 sierpnia, ale w Polsce istnieje tradycja, by najlepszemu przyjacielowi człowieka poświęcać pierwszy dzień lipca. Jesteśmy przyzwyczajeni do bezustannej i zauważalnej obecności psów w naszym życiu. Zbędne jest opisywanie, jak bliskimi potrafią być towarzyszami. Jednocześnie często osoby odwiedzające kraje pozaeuropejskie przytłoczone są widokiem bezdomnych psów. Rzadko jednak decydują się na…

Święte rzeki, miliony ascetów i kosmiczne cykle, czyli o indyjskiej Kumbha Meli – Święcie Dzbana

Wśród religijnych festiwali Indii jest jeden, który, choć nie odbywa się co roku, jak żaden inny przykuwa uwagę całego świata. Uczestnictwo w nim jest marzeniem wielu osób, również tych, które nie wyznają hinduizmu. Marzeniem na tyle wielkim i silnym, że wydarzenie to zyskało miano „największego religijnego zgromadzenia na świecie”. Mowa oczywiście o festiwalu Kumbha Mela….

Azja na talerzu: Posiłek w kulturze hinduskiej

Zróżnicowanie kulturowe i religijne Indii znajduje swój wyraz nie tylko w sferach praktyk religijnych, języka czy sztuki, ale również w tych obszarach życia, w których byśmy się tego nie spodziewali. Ogromna wielość wyznań, kultur i grup społecznych sprawiła, że kultura kulinarna, reguły rządzące przygotowaniem posiłku i jego spożywaniem są w Indiach niezwykle bogate i różnorodne….

Wiwaha Pańcami – hinduskie święto upamiętniające boskie zaślubiny

Święto świateł – Diwali, święto kolorów – Holi i… to by było na tyle, gdy mowa o powszechnie kojarzonych świętach hinduizmu. Od dawna staramy się udowadniać, że hinduski kalendarz świąteczny jest – między innymi ze względu na różnorodność tradycji w obrębie samego hinduizmu – niesamowicie rozbudowany i złożony. Jednym z mniej znanych świąt jest celebrowane…

Mariaż Słońca i Wielkiej Boginii. Obchody i znaczenie święta Ćhath Pudźa

Jeden z nielicznych momentów w roku, gdy hinduskie kobiety odgrywają najważniejszą rolę i są czczone niczym wcielenie Bogini. Ćhath Pudźa to święto barwne i niezwykle istotne dla wyznawców hinduizmu, mało jednak znane poza Azją Południową. Powiedzieć, że hinduski kalendarz religijny obfituje w święta to jakby powiedzieć, że na nocnym niebie zdarza się dojrzeć gwiazdy. Kalendarz…

Święte krowy i nie tylko. Bydło w indyjskiej kulturze i wierzeniach. Część 2

Krowy zajmują szczególne miejsce w wierzeniach religijnych mieszkańców Indii i całej Azji Południowej. W pierwszej odsłonie tekstu zasygnalizowaliśmy najważniejsze sprawy związane z ich niezwykłych sakralnym statusem. W drugiej części przyjrzymy się innym postaciom, które nie są typowymi indyjskimi „świętymi krowami”, ale niektórych nie sposób pominąć w opowieści o bydle w hinduizmie i kulturze Indii. Indyjskie…

Święte krowy i nie tylko. Bydło w indyjskiej kulturze i wierzeniach. Część 1

Jakie zwierzęta najczęściej pojawiają się w relacjach z Indii? Słonie? Tygrysy? Być może… ale niewątpliwą królową wspomnień z Indii jest krowa – przysłowiowa wręcz „święta krowa”. Czy w Indiach czci się krowy? Czy krowy mają boski status? Jakie jest miejsce krów i innych przedstawicieli bydlęcej kategorii w indyjskich wierzeniach, mitach i praktykach religijnych? I jak…