Majestatyczny symbol rzymskiego dziedzictwa Jordanii, a jednocześnie wciąż tętniące życiem miejsce wydarzeń kulturalnych. Teatr Rzymski w Ammanie jak mało, który zabytek w mieście przypomina o bogatej i różnorodnej historii Jordanii. 

Teatr Rzymski znajduje się we wschodniej części Ammanu, u podnóża góry Dżabal al-Dżuf, naprzeciwko Cytadeli, o której pisaliśmy TUTAJ. Wzniesiono go w czasach, gdy miasto nosiło nazwę Filadelfia, a grecka inskrypcja na jednym z filarów wskazuje, że powstał ku czci cesarza Antoninusa Piusa (138–161). Forum przed teatrem jest późniejsze – zostało dobudowane przez Kommodusa (180-192). Niestety, w przeciwieństwe do samego teatru, forum słabo przetrwało upływ czasu – dziś tworzą go długa kolumnada koryncka i kilka rzymskich płyt brukowych. Teatr otoczony jest zewnętrznym murem ozdobionym misternie zaprojektowanymi kamiennymi kolumnami, które podkreślają jego imponujący wygląd. 

Przez lata był centrum wydarzeń kulturalnych i społecznych, takich jak przedstawienia teatralne i uroczystości religijne, po upadku Cesarstwa Rzymskiego teatr, wystawiony na działanie czynników atmosferycznych i zaniedbany przez ludzi, przez kilka kolejnych wieków ulegał naturalnemu procesowi niszczenia. Został odrestaurowany w 1957 roku – renowacja obejmowała odbudowę zniszczonych części, przy jednoczesnym zachowaniu jego pierwotnego charakteru i charakterystycznych detali architektonicznych.

Teatr ma około 6 tys. miejsc, wymiary odpowiadają typowej rzymskiej konstrukcji teatralnej. Tym co zwraca uwagę jest jego architektura – został on wbudowany w zbocze wzgórza i podzielony na trzy poziomy, na których ulokowano siedzenia dla widzów. Wejścia boczne znajdowały się na poziomie gruntu, jedno prowadziło do orkiestry, a drugie na scenę. Zwrócona na południe scena została zaprojektowana tak, aby przez większość dnia była skąpana w słońcu, podczas gdy miejsca dla publiczności pozostawały w cieniu. Najprawdopodobniej miejsca przydzielane były tak, jak w każdym rzymskim teatrze: najniżej, a więc najbliżej sceny zasiadali władcy, średnią kondygnację zajmowali żołnierze i przedstawiciele arystokracji, najwyższa natomiast była przeznaczona dla mniej prominentnych widzów. Ci ostatni nie mogli jednak narzekać, z góry rozciąga się bowiem doskonały widok na scenę, a akustyka jest doskonała.  

Sama mogłam się, zresztą, o tym przekonać, dzięki obecnej tam grupie muzyków zarabiającej umilaniem czasu zwiedzającym. Każdy kto chce sprawdzić to samodzielnie może też po prostu wziąć udział w profesjonalnym koncercie lub spektaklu, teatr jest bowiem nie tylko atrakcją turystyczną z fantastycznym punktem widokowym na miasto – pozostaje w użyciu także zgodnym z pierwotnym przeznaczeniem i służy jako miejsce wydarzeń kulturalnych np. Międzynarodowych Targów Książki i Festiwalu Muzycznego Al-Balad. Jest to możliwe od 1957 roku, gdy teatr został odrestaurowany. 

Zwiedzając teatr warto zajrzeć do ulokowanych za wspomnianymi wejściami bocznymi pomieszczeń – znajdują się tam bowiem wprawdzie dość małe, ale dobrze wyposażone Muzeum Tradycji Ludowej Jordanii i Muzeum Folkloru Jordanii. Po wschodniej stronie forum natomiast można obejrzeć odrestaurowany Odeon – znacznie mniejszy, bo mogący pomieścić tylko ok. 500 widzów, kryty teatr. Niedaleko znajduje się również Nimfeum, urocza fontanna poświęcona nimfom wodnym – niestety zachowana tylko częściowo. Nimfeum pochodzi z 191 roku – prawdopodobnie znajdował się w nim stale napełniany wodą basen o powierzchni 600 m2 i głębokości 3 metrów.

Blanka Katarzyna Dżugaj