Azja Środkowa to region o bogatej historii – wystarczy wspomnieć jego kluczową rolę na Jedwabnym Szlaku. To także miejsce o złożonej tożsamości etnicznej i strategicznym znaczeniu geopolitycznym. W końcu miejsce o niełatwej historii najnowszej związanej z upadkiem ZSRR i powstaniem nowych państw budujących swoją tożsamość. Flaga każdej ze środkowoazjatyckich republik jest nie tylko symbolem państwowości, lecz także nośnikiem kultury, religii i tradycji regionu. Poniżej krótkie omówienie flag pięciu państw tego regionu: Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kirgistanu i Tadżykistanu.

• Kazachstan

Flaga Kazachstanu przedstawia złote słońce na niebieskim tle. Promienie słońca rozchodzą się w 32 kierunkach, a pod nim widnieje orzeł stepowy. Przy drzewcu znajduje się złoty ornament narodowy, będący tradycyjnym wzorem kazachskim.

Flaga została przyjęta w 1992 roku, po uzyskaniu niepodległości od ZSRR. Niebieski symbolizuje pokój, czystość i nieskończone niebo nad stepami. Słońce i orzeł symbolizują wolność, rozwój oraz przyszłość narodu, natomiast regionalny wzór przy krawędzi przypomina o bogatym dziedzictwie kulturowym Kazachstanu.

• Uzbekistan

Flaga Uzbekistanu składa się z trzech poziomych pasów: niebieskiego, białego i zielonego, oddzielonych cienkimi czerwonymi liniami. W lewym górnym rogu widnieje biały półksiężyc oraz 12 gwiazd. Flaga została przyjęta w 1991 roku, po ogłoszeniu niepodległości od ZSRR.

Kolory flagi symbolizują tradycję, pokój i przyrodę, półksiężyc nawiązuje do kultury islamskiej, natomiast dwanaście gwiazd symbolizuje miesiące oraz historyczne regiony Uzbekistanu, podkreślając jedność i dziedzictwo narodowe państwa.

• Turkmenistan

Flaga Turkmenistanu ma zielone tło z pionowym pasem przy drzewcu, ozdobionym pięcioma tradycyjnymi ornamentami dywanowymi. Po prawej stronie znajduje się biały półksiężyc i pięć gwiazd. Flaga została ustanowiona w 1992 roku. Zielony kolor tradycyjnie kojarzony jest z islamem. Etniczne wzory reprezentują pięć głównych plemion Turkmenistanu, a półksiężyc i gwiazdy odwołują się do religii i jedności narodu, podkreślając jego spójność kulturową.

• Kirgistan

Flaga Kirgistanu przedstawia czerwone tło z żółtym słońcem o 40 promieniach w centrum. Wewnątrz słońca widnieje stylizowany tunduk – kształt wierzchu tradycyjnej jurty. Również ta flaga została ustaniowona po rozpadzie ZSRR. Czerwony kolor symbolizuje odwagę i bohaterstwo, a 40 promieni odnosi się do 40 plemion zjednoczonych przez narodowego bohatera Manasa. Wzór tunduk odwołuje się do tradycyjnej architektury i roli rodziny w społeczeństwie kirgiskim, łącząc przeszłość z nowoczesną państwowością.

• Tadżykistan

Ustanowiona w 1992 r. flaga Tadżykistanu składa się z trzech poziomych pasów: czerwonego, białego i zielonego, na środku których widnieje złota korona z siedmioma gwiazdami. Czerwony symbolizuje walkę i bohaterstwo, biały oznacza czystość oraz tadżyckie góry, a zielony – rolnictwo i przyrodę kraju.

Korona symbolizuje państwowość i ciągłość historyczną sięgającą dynastii Samanidów. Jednocześnie jest to odwołanie do faktu, że obecne w nazwie „Tadżyk” słowo „tadż” oznacza w języku perskim (i tadżyckim) koronę. Siedem gwiazd odnosi się do szczęścia, jedności i tradycji symbolizowanych przez liczbę siedem w kulturze tadżyckiej i szerzej muzułmańskiej.

Krzysztof Gutowski